Gerçek Usul Vergi Rehberi 2026 | Gerçek Usule Geçenler İçin Kapsamlı Anlatım

GERÇEK USUL VERGİ REHBERİ

(İlk Defa Gerçek Usulde Mükellef Olanlar ve Basit Usulden Gerçek Usule Geçenler İçin)

1. Gerçek Usul Nedir?

Gerçek usul; işletmenin tüm gelir ve giderlerini belgeye dayalı olarak kaydettiği, kazancın bu kayıtlara göre vergilendirildiği sistemdir.

Gerçek usulde KDV’li fatura düzenleme, KDV hesaplama ve düzenli beyanname verme zorunluluğu vardır.

Mali müşavir aracılığıyla verilen beyannameler:

KDV (aylık) • Muhtasar & Prim Hizmet (aylık / 3 aylık) • Geçici Vergi (yılda 4 kez) • Yıllık Gelir Vergisi (mart)

________________________________________

2. 2026 Yılında Gerçek Usule Geçen / Geçecek Başlıca Sektörler

Perakende ticaret • Her türlü emtia (mal) alım-satımı yapanlar •

Her türlü emtia (mal) imalatı ile uğraşanlar •

E-ticaret • Kafe & restoran • Oto alım-satım ve servis •

Cep telefonu & elektronik • İnşaatla bağlantılı işler • Reklam ve organizasyon hizmetleri

________________________________________

3. KDV Nedir? (Katma Değer Vergisi)

KDV, mal veya hizmet satışlarında müşteriden devlet adına tahsil edilen vergidir. İşletmenin geliri değildir.

KDV Örneği (%20 – Basit Anlatım):

1.000 TL’lik malı 1.200 TL (KDV dahil) aldınız, aynı malı 1500TL+KDV, 1.800 TL (KDV dahil) sattınız; müşteriden 300 TL KDV aldınız, alırken 200 TL KDV ödemiştiniz, aradaki fark olan 100 TL devlete ödenecek KDV’dir.

KDV kazanç değil, emanet paradır.

________________________________________

4. Stopaj Nedir?

Stopaj, bazı ödemeler üzerinden verginin peşin kesilerek devlete ödenmesidir. En yaygın örnek iş yeri kirasıdır.

Kira Stopajı Örneği (%20 – Net Kira):

İşyeri kirası 5.000 TL net ise, bu tutar ev sahibinin eline geçer; bunun üzerine %20 stopaj (1.000 TL) hesaplanır ve devlete ödenir, işletmenin toplam kira maliyeti 6.000 TL olur.

(Net kira = stopaj hariç ev sahibinin aldığı tutar)

________________________________________

5. Geçici Vergi Nedir?

Geçici vergi, yıl içinde elde edilen kazancın üçer aylık dönemler halinde (yılda 4 kez) peşin vergilendirilmesidir. Ödenen tutarlar yıl sonunda hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir.

Örnek (1. dönem – Ocak/Şubat/Mart, Mayıs’ta beyan):

Gelir: 150.000 TL • Gider: 100.000 TL

Dönem kârı: 50.000 TL • Vergi oranı: %15

Hesaplanan geçici vergi: 7.500 TL

________________________________________

6. Gelir Vergisi Nedir?

Gelir vergisi, yıl boyunca elde edilen net kazanç üzerinden, artan oranlı tarifeye göre ödenen vergidir.

Her yıl mart ayında yıllık beyanname ile beyan edilir.

________________________________________

⚠️ Damga Vergisi Uyarısı

Damga vergisi, verilen beyannameler nedeniyle doğan sabit bir vergidir.

Beyannamede vergi çıkmasa bile, beyanname verildiği anda damga vergisi tahakkuk eder.

Örnek:

Bir ay boyunca hiç alım-satım olmasa bile mali müşaviriniz KDV beyannamesini verir; bu işlem nedeniyle devletin belirlediği damga vergisi adınıza borç olarak oluşur ve ödenir.

Kısaca: İşlem yoksa bile beyanname varsa damga vergisi vardır.

________________________________________

7. Muhasebe Ücreti

Muhasebe ücretleri TÜRMOB tarafından belirlenen asgari tarifeye göre belirlenir ve aylık olarak tahsil edilir.

________________________________________

8. Defter Beyan / Defter Tasdik Ücreti

Gerçek usulde tutulan defterler için yıl sonunda veya bilanço geçişinde ödenen noter / sistem/ yazılım ücretidir.

Her yıl yenilenir.

________________________________________

Kısa Hatırlatma

Gerçek usul = belge + kayıt + düzen

KDV ve stopaj işletmenin geliri değildir

Düzenli muhasebe ceza riskini azaltır

________________________________________

⚠️ İŞLETMELERE UYARI

Gerçek usulde gider yazmanın tek şartı belgedir. Aldığınız malı mutlaka faturalı almalısınız. İş yeri için yapılan tüm harcamalar belgelendirilmelidir.

Belgesi olmayan harcama gider kabul edilmez.

Bazı gider örnekleri (belgeli olmak şartıyla):

Mal alımı • Kira • Elektrik-su-doğalgaz • İnternet-telefon • Demirbaş giderleri • Muhasebe ve yazılım ücretleri

Basit örnek:

1.000 TL’lik mal aldınız, fatura yok → gider yazılamaz

Aynı mal faturalı alındı → 1.000 TL gider + KDV indirimi mümkündür

Kısaca: Belge yoksa gider de yoktur.